Güllü, A. (2015). Eşten Beklenti Ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi(Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı, Ankara.
Eşten Beklentiler Ölçeği “ön deneme” formu için yapı geçerliğine uygunluğunu tespit etme
çalışmaları çerçevesinde yapılan KMO ve Bartlett Test analizine göre KMO değeri ,648
olarak bulunmuştur. Bu değer yapı geçerliğini yoklamak amacıyla yapılacak faktör analizi
için yeterli düzeydedir
EBÖ’nün “ön deneme” formu için yapılan güvenirlik, geçerlik çalışmaları sonrasında toplam
58 madde çıkartılarak 53 maddelik deneme formu oluşturulmuştur. Güvenirlik analizi
çerçevesinde, 53 maddelik Eşten Beklentiler ölçeğinin madde-toplam puanlarının
korelasyonlarının 3 madde hariç ,267-,561 arasında değiştiği (3 maddenin korelasyonları
,035-,242 arasındadır), çoklu açıklayıcılık (R²) katsayılarının 5 madde hariç ,304-,682
aralığında (5 maddenin çoklu R² katsayıları ,170-,286 arasında) olduğu tespit edilmiştir.
Ölçekten silindiğinde dikkate değer şekilde iç tutarlılık katsayısını yükseltecek maddelere
rastlanmamıştır.
Eşten Beklentiler Ölçeği için kayıp veri analizi yapılmıştır. Ölçeğin sadece 2. maddesinde
%1,51’lik kayıp varken diğer maddelerdeki kayıp %1’in altındadır. Normallik varsayımının
karşılanmasını zorlaştıran uç değerler Shapiro-Wilk-W testi ile analiz edilmiştir. Elli üç
maddelik Eşten Beklentiler Ölçeği 1. Shapiro-Wilk-W testi analizde 9 gözlemin (74, 171,
226, 343, 416, 440, 452, 454 ve 457) sapan değerlere sahip olduğu belirlenmiş ve bu 9
gözlem veri setinden çıkarılmıştır. Uç değerler analizinin ikincisine devam edilmiştir.
Birinci analizde çıkarılan 9 gözlemden sonra kalan 449 veri üzerinde yapılan ikinci analizde
5 gözlemin (74, 169, 301, 402 ve 451) sapan değerlere sahip olduğu belirlendiğinden veri
setinden çıkarılmıştır. Veri setinde kalan 449 gözlem üzerinde yapılan üçüncü analizde 1
gözlem (444. gözlem) daha uç değere sahip olduğu belirlendiğinden veri setinden
çıkarılmıştır. Ölçeğin iç tutarlık güvenirliği 448 öğrenciden elde edilen veri üzerinde
hesaplanmıştır.
Eşten Beklentiler Ölçeğinin 53 maddeden oluşan “deneme” formunun dördüncü çalışma
grubundan elde verilerle yapılan iç tutarlık analizi sonucu Cronbach’s Alpha değeri ,800
olarak bulunmuştur. Bu değer ölçeğin “deneme” formunun güvenirliğinin yeterli düzeyde
olduğunu göstermektedir. Güvenilirlik, geçerlilik için üst sınır koyabilmekte ise de, hiçbir
zaman geçerliği garantileyemez. Bu sebeple, hazırlanan ölçek, bu konu ile ilgili uzman
kişilere incelettirilerek içerik geçerliği de denetlenmiştir
