Güneş, F. ve Susar-Kırmızı, F. (2014). E-Kitap Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği’ nin (EKOT) geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 196-212. http://dx.doi.org/10.14686/BUEFAD.201428178
Bu çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin e-kitap okumaya yönelik tutumlarını ölçmek
amacıyla “olumlu özellikler ve farklılıklar” alt boyutlarından oluşan 26 maddelik bir ölçek
geliştirilmiştir. Ölçeğin güvenirliğinin değerlendirilmesinde temel bileşenler analizi- açıklayıcı
faktör analizi (AFA) ve madde ölçek korelasyonundan yararlanılmıştır. Ölçeğin “olumlu
özellikler” alt boyutu genel olarak e-kitabın okuyucu açısından kolaylıklarını ve okuma
alışkanlığı geliştirmeye etkisini ölçmeyi amaçlayan maddelerden oluşmaktadır.
Cronbach Alfa güvenirlik katsayı 0,91; birinci alt boyuta ilişkin olarak Cronbach Alfa
güvenirlik katsayı 0,85; ikinci alt boyuta ilişkin olarak Cronbach Alfa güvenirlik katsayı ise 0,78
şeklinde belirlenmiştir. İki faktörün ölçeğe ilişkin açıkladıkları varyans 63,33’tür. Birinci faktör
toplam varyansın 38,47’sini açıklamakta olup e- kitabın basılı kitaba göre üstünlüklerini ve
okuma alışkanlığına etkilerini içeren ifadelerden oluşmaktadır. İkinci faktör ise toplam
varyansın 24,86’sını açıklamakta olup e-kitabın basılı kitaba göre zorluklarını yansıtan ifadeler
içermektedir. Madde ölçek korelasyonu temel alınarak gerçekleştirilen madde analizi sonuçları
incelendiğinde korelasyon değerlerinin r=0,75 ile r=0,53 arasında değiştiği ve 0.01 düzeyinde
anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Korelasyon değerlerine göre ölçeğin geneliyle ölçülebilecek
özelliği ile her bir madde ile ölçülmeye çalışılan özelliğin aynı olduğu, dolayısıyla tüm
maddelerin ölçekte yer alabilecek niteliğe sahip olduğu söylenebilir. Ölçeğin, alt ölçeklerinin belirlenmesi sonrasında, güvenirlik çözümlemesi kapsamında
Spearman-Brown korelasyon katsayısı ve Guttman Split-half güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır.
Splitt-halff modeline göre yapılan güvenirlik analizinde ölçek 13’er madde olmak üzere iki
gruba ayrılmıştır. Birinci grubun Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0,82, ikinci grubun Cronbach
Alfa güvenirlik katsayısı ise 0,77 olarak bulunmuştur. Yapılan analiz sonucunda ise iki grup
arasındaki korelasyon katsayısı 0,75 olarak bulunmuştur. Yani iki grup arasında pozitif yönde
doğrusal bir ilişki bulunmaktadır (Equal-lenth Spearman-Brown=0,74, Guttman Splitt-half=0,74,
Unequal-lenth Spearman-Brown=0,74). Elde edilen değerler ışığında EKOT’un e-kitap okumaya
ilişkin tutumu ölçme konusunda güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
2 alt boyut ve 26 madde
Olumlu Özellikler (17 m): E-kitap okumak, okuma alışkanlığımın gelişmesinde daha etkilidir.
Farklılık (9 m): Kitap okumanın elektronikleşmesi, işin doğallığını bozmaktadır.
