Yıldırım, Y. (2019). Okul dışı etkinlik temelli değerler eğitimi programının etkin vatandaşlık değerlerine etkisi (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Adil olma değer ölçeği: İlk olarak yapı geçerliğine uygunluğunu belirlemek amacıyla iç tutarlılıklarına bakılmıştır. Madde-toplam korelasyonu düşük çıkan 3 madde 26 maddelik ölçekten çıkarılmıştır. 23 maddelik ölçeğe Kaiser-Meyer Olkin (KMO) ve Barlett Küresellik testi yapılmıştır. KMO değeri .81; Barlett Küresellik testi sonucu anlamlı bulunmuştur (χ2= 1402.163; p<.01). KMO testinin .60 ve üzeri, Barlett Küresellik testi sonucunun ise istatistiksel olarak anlamlı olmalıdır (Jeong, 2004). Yapılan analizler neticesinde saptanan değerler iyi düzeyde olduğuna karar verilince faktör analizi yapılmıştır.
Hiçbir faktörde yer almayan maddeler sırasıyla ölçekten çıkarılarak analizler tekrarlanmıştır. Maddeler ölçekten
çıkartıldıktan sonra geliştirilen yapının üç faktörlü olduğuna öz-değerler ve grafikler doğrultusunda karar verilmiştir. Kalan 15 madde üç faktörlü yapıya ilişkin maddelere ait bulgular aşağıda verilmiştir.
Her bir boyuta ilişkin faktör yüklerinin .30 ile .80 arasında değiştiği görülmektedir. Açıklanan toplam %39.25’lik varyansın %21.25’i birinci, %10.05’i ikinci ve 7.95’i üçüncü faktör tarafından açıklanmaktadır. Faktörler altında yer alan maddeler; literatüre, içeriğe ve kuramsal yapıya uygun bir şekilde birinci faktör “evrensel boyut”, ikinci faktör “toplumsal boyut” ve üçüncü faktör ise “bireysel boyut” olarak adlandırılmıştır. 15 maddelik üç boyuttan oluşan ölçeğin 12 maddesi olumlu 3 maddesi ise olumsuz ifadelerden oluşmaktadır.
Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek için yapılan DFA’dan elde edilen veriler incelenmiştir. Ki-kare değerinin anlamlı olduğu görülmüştür (χ2=178.70, sd=85, p=.000). Uyum indeksi değerleri ise NFI=.90, IFI=.95, CFI=.95, GFI=.97,
AGFI=.95, TLI=.94, RMSEA=.039 ve SRMR=.04 olarak bulunmuştur. Uyum indeksi değerlerinin iyi düzeyde olduğu görülmüştür.
Ölçeğin iç tutarlılıklarını belirlemek için test yarılama yöntemi ve Cronbach Alpha güvenirlik katsayılarına hem AFA hem de DFA için kullanılan veri setleri üzerinden bakılmıştır. Ayrıca ölçeklerin kararlılığına ilişkin test-tekrar yöntemi katsayıları hesaplanmıştır.
Buna göre Croncbach Alpha güvenirlik değerleri .62 ile .78; İki Yarı Testi güvenirlik değeri .71 ile .76; Test-Tekrar Test güvenirlik katsayısı ise .74 değer almıştır. Güvenirlik katsayıları genellikle 0 ile 1 arasında bir değer alır ve kabul edilebilir bir güvenirlik için güvenirlik
katsayısı değerinin .70 üzerinde olması istenir (Büyüköztürk, 2006). Tablodaki tüm bu güvenirlik katsayı değerlerine göre her bir alt ölçeğin güvenilir sonuçlar verdiği söylenebilir.
15 maddelik üç boyuttan oluşan ölçeğin 12 maddesi olumlu 3 maddesi ise olumsuz ifadelerden oluşmaktadır
