Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ)

Ölçek Çeşidi: 
Uyarlama
Kaynak/Referans: 

Erdoğan, N.(2016). Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ): Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Science Culture and Sport,4:(SI 2): 652-664. doi: 652-664.10.14486/IntJSCS588

Sorumlu Yazar: 
Nevzat Erdoğan
Geçerlik: 

Ölçeğin tek faktörlü yapısını sınamak için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Elde edilen bulgular ile ZDÖ’nün tek faktörlü yapısının orijinal ölçeğin faktör yapısını doğruladığı tespit edilmiştir (X2 /sd=1.94, p<.001, RMSEA=0.06, S-RMR=0.02, NNFI=0.96, CFI=0.96, GFI=0.92, AGFI=0.90, IFI=0.95). Schermelleh-Engel ve arkadaşlarının (2003) belirttiği ölçütlere göre ZDÖ’nün uyum indeks değerleri kabul edebilir niteliktedir. Özgün ölçeğin DFA değerleri (X2 /sd=1.53, p<.001, RMSEA=0.06, HI 90=0.09, PCLOSE=0.23, LO 90=0.29) ile karşılaştırıldığında ise ölçeklerin yapı geçerliğinin uyuştuğu ve ölçeğin Türk sporcuları için de uygun bir faktör yapısı olduğu söylenebilir.

Güvenirlik: 

ZDÖ’nün güvenirlik analizleri için iç tutarlılığına, kararlılığına ve madde analizlerine bakılmıştır. ZDÖ’nün Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .87 olarak hesaplanmıştır. Büyüköztürk (2015) korelasyon katsayısının 0.70-1.00 arasında bir değerde olmasının, yüksek seviyede bir ilişkiyi gösterdiğini belirtmiştir. Bu sonuca göre, ölçekte bulunan tüm maddelerin aynı faktörü güvenilir bir şekilde ölçtüğü söylenebilir. Özgün ölçeğin ise, Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .86’dır. İki ölçeğin iç tutarlık katsayısı değerleri karşılaştırıldığında birbirine oldukça yakın olduğu görülmektedir. Test-tekrar test yöntemi sonuçlarına göre tek faktörlü ZDÖ’nün birinci ve ikinci uygulamaları arasında .79 korelasyon katsayısı ile pozitif yönde yüksek düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Özgün ölçeğin iki uygulama arasındaki test-tekrar test sonucundan ise .90 pozitif yönde korelasyon katsayısı elde edilmiştir (Madrigal ve ark., 2013). Tavşancıl (2014) bir ölçme aracının kararlılığını sağlamak için hesaplanan korelasyon katsayısının pozitif yönde ve en düşük 0.70 arasında olmasını gerektiğini belirtmiştir. Ölçek maddelerinin kişileri ayırt edip etmediğin saplamak için madde toplam korelasyonları ve %27’lik alt-üst grup karşılaştırması hesaplanmıştır. ZDÖ için hesaplanan düzeltilmiş madde toplam korelasyonları ise .48 ile .76 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Büyüköztürk (2002) madde toplam korelasyonu .30 ve daha yüksek düzeydeki maddelerin bireyleri iyi seviyede ayırt ettiği .20-.30 arasına giren maddelerin gerekirse testten çıkarabileceği, .20’den düşük olanların ise teste alınmamasını belirtmektedir. Buna göre ZDÖ’nün bu kriteri karşıladığı söylenebilir. %27’lik alt-üst grup puanlarının karşılaştırması ilişkisiz t-testi ile hesaplanmış ve tüm maddeler için istatistiksel açıdan anlamlı fark tespit edilmiştir. Bu bulgulara göre, ZDÖ’nün yüksek düzeyde güvenirliği olduğu söylenebilir.

11 madde

Derecelendirme: 
5’li Likert (1= hiç katılmıyorum- 5= tamamen katılıyorum)
İletişim: