Sınıf Öğretmenleri için Bilgisayar ve İnternet Kullanımı Özyeterlilik Algısı Ölçeği

Ölçek Çeşidi: 
Geliştirme
Kaynak/Referans: 

Şad, S. N. ve Demir, O. (2015). Sınıf Öğretmenleri İçin Bilgisayar ve İnternet Kullanımı Özyeterlilik Algısı Ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. İlköğretim Online, 14(2), 489-510

Sorumlu Yazar: 
Süleyman Nihat Şad
Geçerlik: 

Kapsam ve görünüş geçerliliği uzman görüşüyle sağlanan taslak ölçek 250 sınıf öğretmeninin katıldığı bir pilot uygulama kapsamında denenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucu elde edilen %74,02’lük varyans açıklama oranına sahip iki faktörlü modelin doğrulayıcı faktör analizi sonucunda iyi uyum iyiliği değerleri verdiği görülmüştür (X2/sd=200,36/100=2,00; p=0,000; RMSEA= 0,063; GIF= 0,91; AGFI= 0,92; SRMR=0,031; CFI=0,97; NFI= 0,95 ve NNFI=0,97). Toplam 16 maddeden oluşan iki faktörlü bu modelde birinci boyut (Bilgisayar kullanımı özyeterlilik algısı) sınıf öğretmenlerinin bilgisayar becerilerine ilişkin özyeterlilik algılarını ölçen sekiz maddeden ve ikinci boyut (İnternet kullanımı özyeterlilik algısı) internet kullanımına ilişkin özyeterlilik algılarını ölçen sekiz maddeden oluşmaktadır. Elde edilen ölçme modeli ayrıca 328 kişilik yeni bir veri seti kullanılarak ikinci kez doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Yeni grupla yapılan ikinci doğrulayıcı analiz sonucunda ölçek için elde edilen uyum iyiliği değerlerinin kabul edilebilir (p=0,000; X2/sd=2.81; RMSEA= 0,074; ve GIF= 0,90) ya da mükemmel (SRMR=0,032; CFI=0,96; NFI= 0,96 ve NNFI=0,96) sınırlar içerisinde olduğu, sadece RMR (0,21) ve AGFI (0,87) değerinin beklenenin altında kaldığı görülmüştür. Bu analiz sonucunda maddelerin ortalama varyans açıklama oranları bilgisayar özyeterlilik algısı faktörü için yaklaşık %69, internet özyeterlilik algısı faktörü için ise yaklaşık %67 olarak hesaplanmıştır. Ölçüt ölçek geçerliliği kapsamında yapılan analizler sonucunda ölçeğin bilgisayar özyeterlilik boyutuyla Aşkar ve Umay (2001)’ın bilgisayar özyeterlilik ölçeği arasında r= 0,561 düzeyinde ve ölçeğin internet kullanımı özyeterlilik algısı boyutuyla Şahin’in (2009) eğitsel internet kullanım özyeterlilik ölçeği arasında r= 0,800 düzeyinde pozitif yönde istatistiksel açıdan anlamlı (p< 0,05) ilişkiler bulunmuştur.

Güvenirlik: 

Ölçek maddelerinin içtutarlılık açısından güvenilirliğine ilişkin Cronbach Alfa ve Guttman iki-yarı güvenilirlik katsayıları İnternet kullanımı özyeterlilik algısı faktörü için sırasıyla 0,933 ve 0,905 ve bilgisayar becerileri özyeterlilik algısı faktörü için ise sırasıyla 0,943 ve 0,928 olarak hesaplanmıştır. bulunmuştur. Ölçeğe ait düzeltilmiş madde-toplam korelasyonları internet faktörü için 0,730 ile 0,819 arasında, bilgisayar faktörü için 0,753 ile 0,847 arasında bulunmuş, tüm maddeler için alt ve üst %27’lik gruplar (n=156) arasında yapılan karşılaştırmaların geniş etki büyüklüğü (d= 2,35-3,55) verecek şekilde anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür (p < 0,05). Buradan hareketle maddelerin yer aldıkları faktörlerle aynı davranışı ölçme eğilimi içerisinde oldukları ve bilgisayar ve internet kullanım becerisi özyeterlilik algısı açısından ayırt edicilik düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Son olarak test-tekrar test güvenilirliği için hesaplanan korelasyon katsayıların her iki boyut için pozitif yönde anlamlı düzeyde ve yüksek bulunması (bilgisayar becerileri özyeterlilik algısı faktörü 0,846 ve İnternet kullanımı özyeterlilik algısı faktörü = 0,946), ölçeğin zamana bağlı olarak kararlı ölçümler verdiğini göstermektedir.

2 alt boyut ve 16 madde
Bilgisayar kullanımı özyeterliliği (8 m): Bilgisayarın işletim sistemi çökünce tekrar çalışır hale getirme
İnternet kullanımı özyeterliliği (8 m): Eğitim içerikli web sitelerini kullanma

Derecelendirme: 
11’li Likert (0=Yapamayacağımdan kesinlikle eminim – 10=Yapabileceğimden kesinlikle eminim)
İletişim: