Mikroplastik Kirliliği Farkındalık Ölçeği

Ölçek Çeşidi: 
Geliştirme
Kaynak/Referans: 

Güleşir, T. & Gül, A. (2022). Development of Microplastic Pollution Awareness Scale for prospective science and biology teachers. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 9(2). 852-870.

Sorumlu Yazar: 
Tuğçe GÜLEŞİR
Geçerlik: 

Elde edilen verilere ilk olarak açımlayıcı faktör analizi (AFA) uygulanmış ve ölçeğin 3 faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Faktörler genel olarak toplam varyansın %49,57’sini açıklamaktadır. AFA’dan elde edilen sonuçların doğrulanması için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. DFA sonucunda elde edilen diyagramda model uyumundan elde edilen değerlere göre; için; χ2 /df mükemmel, RMSEA, SRMR, CFI, GFI ve NNFI iyi/mükemmel uyum, AGFI ve NFI kabul edilebilir uyum göstermektedir.

Güvenirlik: 

Ölçeğin genel güvenirlik katsayısı ,81 olarak belirlenmiştir. Bu değer güvenirlik için yüksek derecede güvenirliğe sahip olarak kabul edilmektedir. Ayrıca ölçeğin fenomen ile ilgili toplum taramalarında ve bilimsel yargıların oluşturulmasında güvenle kullanılabileceğini göstermektedir (Özdamar, 2017, s. 112). Ölçeğin alt boyutlarının Cronbach alfa katsayıları ise; faktör 1 için ,74, faktör 2 için ,68 ve faktör 3 için ,65 olarak belirlenmiştir. Alt boyutlar için belirlenen değerler; faktör 1 için yüksek derecede güvenirliğe sahip, faktör 2 ve 3 için yeterli güvenirlik düzeyine sahip olduğunu göstermektedir.

Ölçek 14 maddeden oluşmaktadır.
1. Mikroplastikler canlıların yaşamı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.
2. Yiyecek ve içeceklerin dayanıklılığını arttırmak ve raf ömrünü uzatmak için kullanılan ambalajlarda (kompozit) mikroplastik bulunmaz.
3. Mikroplastikler, sucul ekosistemler için önemli bir kirleticidir.
4. Midye, karides gibi birçok deniz canlısı mikroplastikleri bünyelerinde biriktirirebilir.
5. Besin zinciri ile insanlara kadar ulaşması mümkün olmayan mikroplastiklerin, canlılar üzerindeki etkileri önemsizdir.
6. Mikroplastik kirliliği ile mücadele için plastik ambalajlar geri dönüşüm kutularına atılmalıdır.
7. Mikroplastik kirliliği henüz ciddi tehlikeler oluşturmamaktadır.
8. Gözle görülemeyecek boyuttaki mikroplastikler, yiyecek ve içeceklerde bulunabildiği için kanser gibi hastalıklara neden olur.
9. Mikroplastik kirliliği, çevre bilincinin kazanılması ile önlenebilir.
10. Mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkisi henüz bilinmediği için korkulması gereken bir durum yoktur.
11. Mikroplastiğin olumsuz etkilerinin azaltılması için plastiğin yerine kullanılabilecek alternatif malzemeler tercih edilmelidir
12. Mikroplastiklerin insanların gelişimi üzerinde etkisi yoktur.
13. Mikroplastikler canlı dokulara zarar verdiği için gelecekte çeşitli mutasyonlara yol açabilir.
14. Plastik ayak izinin azaltılmasına yönelik bilinçlendirme yapılmalıdır.

Derecelendirme: 
3’lü Liket (0=Hayır, 1=Fikrim yok, 2=Evet)
İletişim: