Fen Bilimleri Öğretimine Yönelik Öz-yeterlik Ölçeği

Ölçeğin KMO değeri 0,81 iken; Barlett Testi değeri yaklaşık olarak 654, 45 olarak bulunmuştur. KMO‟nun 0.60‟dan yüksek ve Barlett Boyutsallık testinin anlamlı çıkması, verilerden faktör çıkabileceğini göstermektedir (Büyüköztürk, 2009; Şencan, 2005). Bir başka değişle bu değerler (KMO >0.60 ve Barlet p< .01) verilerin faktör analizi için uygun olduğu anlamına gelir.
Ölçekte yer alan maddeler için madde-toplam korelasyonlarının ,08 ile ,60 arasında değiştiği ve t değerlerinin anlamlı olduğu gözlenmiştir.
Çalışmada “Scree pilot” grafiğine göre 3 boyutlu yapı tercih edilmiştir çünkü Büyüköztürk’e (2009) göre öz değer (eigen value) faktör sayısına karar vermede dikkate alınan bir katsayıdır. Faktör analizinde, genel olarak öz değer 1 ya da 1’den daha büyük olan faktörler önemli faktör olarak alınır. Faktör analizi sonucunda maddelerin yer aldıkları faktördeki sınır yük değerinin 0.30 altında olmamalıdır (Büyüköztürk, 2009: 124) ifadesine dayanarak, pilot uygulama ölçeğinde 16 madde içeren ölçekten 12. ve 14. maddeler güvenirliği düşürdüğü için çıkarılmıştır. Ölçekte faktör yükleri, 0,90- 0,49 arasında değişen toplam 14 madde kalmıştır. Bu çalışmada faktörler adlandırılırken faktör yükü en fazla olan değişken göz önünde bulundurularak adlandırma yapılmıştır. Tüm faktör yapıları incelenmiş ve bulgular yapı geçerliliği olarak değerlendirilmiştir. Birinci faktörde değişkenler göz önüne alındığında “Alan bilgisine yönelik güven” adı altında ele alınmıştır. İkinci faktörde değişkenler göz önüne alındığında “Sınıf içi etkinlikleri gerçekleştirme (performansa) konusunda güven” adı altında ele alınmıştır. Üçüncü faktörde değişkenler göz önüne alındığında “Laboratuvar bilgisine yönelik güven” adı altında ele alınmıştır.
Faktör 1’in varyansı % 23,3, Faktör 2’nin varyansı % 15,1ve Faktör 3’ün varyansı % 14,1 olarak bulunmuştur. Tüm ölçek toplam varyansın % 52,5’ü açıklamaktadır. Gorsuch’a (1974) göre Faktör analizi sonunda elde edilen varyans oranları ne kadar yüksek olursa, ölçeğin faktör yapısı da o kadar güçlü olmakta ayrıca Scherer, Wiebe, Luther ve Adams’a (1988) göre ise sosyal alanlarda % 40 ile % 60 arasında değişen varyans oranları yeterli kabul edilmektedir (Akt. Tavşanlı ve Keser, 2001). Faktör analizi yapılarak son halini alan anketin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Ayrıca, Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin 3 alt boyutlu bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir . Yapılan analiz sonucunda, df=74, Ki-kare= 116.99 (p = 0.00107), χ2 /df= 1.58, RMSEA=0.061, NFI= 0.90, CFI= 0.96 olarak bulunmuştur. Hooper, Coughlan ve Mullen (2008), χ2 /df değeri için 5‟in altını; NFI için 0.80 üstünü ve RMSEA için 0.080‟in altını önermişlerdir (Akt: Timur ve Taşar, 2011). Bu görüş baz alındığında ölçeğin yapısının kabul edilebilir olduğu söylenebilir.
Path analizi sonuçları incelendiğinde Khi-Kare testi74 = 116, 69 p>0,05 ve RMSEA =0,061 olarak bulunmuştur. Model oluşturmada gözlenen ve tahmin edilen kovaryans yapılarına dayalı fakat parametre sınırlandırmamayı denegeleyici uyum iyiliği testlerinden biri de RMSEA (Root Mean Square Error of Aproximation) ‘dır. Oluşturulan modelin uygun olabilmesi için RMSEA’nın 0,05 ve ya aha düşük bir değer alması gereklidir. RMSEA değeri 0,05 ile 0,08 arası bir değer alan modelin uyumu yeterlidir. 0,10 ve daha üstünde ise modelin uygunluğu zayıftır ( Ayyıldız ve Cengiz, 2006; 81). Buna göre RMSA değeri 0,061 olup bu değer 0,05 ile 0,08 arasında olduğu için geliştirilen faktör analizi modelinin uyumu yeterlidir.
Faktör 1’in analizi sonucunda Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,80, Faktör 2’nin 0,59 ve Faktör 3’ün de Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,87 olarak bulunmuştur. Toplam faktörlerin analizi sonucunda Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,83 olarak bulunmuştur. Çepni (2007), hesaplanan güvenilirlik katsayısının sayısal olarak 0-1 arasında bir değer aldığı ve bu değerin tesadüfî hatalardan ne kadar arınık ise o kadar üst sınıra yaklaşacağını ifade etmektedir.