Benlik Kuramı Ölçeği

Açımlayıcı faktör analizi ile öncelikle dokuz boyutun ortaya çıkıp çıkmadığına bakılmıştır. AFA için veriler 370 Türk üniversite öğrencisinden elde edilmiştir. Verilerin AFA için uygunluğu Kaiser-MeyerOlkin (KMO) katsayısı ve Barlett küresellik testi ile incelenmiştir. KMO=0.79 ve Barlett Sphericity Testi χ2 değeri 3874.47 (p<0.01) olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar verilerin AFA için uygun olduğunu göstermektedir.29 AFA sonucunda özdeğerleri 1.00’ın üzerinde dokuz bileşenin olduğu ve ölçeğin dokuz faktörlü bir yapıya sahip olduğu anlaşılmaktadır. Maddelerden çok azının (8, 13, 24, 25, 33) kuramsal olarak öngörülen boyutta yeterli faktör yüküne sahip olmadığı görülmüştür. Bu beş madde incelendiğinde Bu beş madde incelendiğinde madde-toplam korelasyon katsayılarının 0.24 ile 0.30 arasında değiştiği ve maddelerin ifadesinde sorunlar olduğu görülmüştür. Özgün ölçekle paralellik sağlamak amacıyla maddeler ölçekten çıkarılmamış ve ifade sorunları giderilerek daha anlaşılır hale getirilmiştir. Ölçek maddelerinin faktör yükleri 0.34-0.89 arasında değişmektedir. Örneklem büyüklüğünün madde faktör yük değeri 0.30 olan bir madde için en az 350, 0.40 olan bir madde için en az 200, 0.50 olan bir madde için en az 120 olması gerektiği belirtilmiştir.29 Birinci faktör ölçeğe ilişkin toplam varyansın %8.65’ini, ikinci faktör %6.61’ini, üçüncü faktör %6.33’ünü, dördüncü faktör %6.15’ini, beşinci faktör %6.12’sini, altıncı faktör %6.09’unu, yedinci faktör %5.92’sini, sekizinci faktör %5.28’ini ve dokuzuncu faktör %4.83’ünü açıklamaktadır. Bu dokuz faktörün açıkladığı toplam varyans %55.98’dir
BTÖ’nün AFA ile ortaya konan dokuz faktörlü yapısı 426 Türk üniversite öğrencisinden elde edilen veriler kullanılarak DFA ile incelenmiştir. Analiz sonucunda uyum indeksleri için elde edilen değerler, RMSEA=0.04, NFI=0.88, NNFI=0.95, CFI=0.95, GFI=0.89 ve AGFI=0.85’dir. Tablo 1’de model‐ veri uyumuna ilişkin hesaplanan istatistikler incelendiğinde NFI uyum iyiliği değeri dışındaki bu değerlerin kabul edilebilir düzeylerde olduğu ve NFI değerinin de istenen değere oldukça yakın olduğu görülmektedir. Model-veri uyumuna ilişkin değerlerin tümü dikkate alındığında ise, kurulan modelin veriyle uyumlu olduğu, bu nedenle ölçeğin yapı geçerliliğine sahip olduğu, BKÖ’nün 36 maddeli ve dokuz faktörlü yapısının Türk öğrencilerinden elde edilen verilerde doğrulandığı söylenebilir

BKÖ ile PD (r=0.54, p<0.01) ve CBSE (r=0.58, p<0.01) arasında pozitif yönde, ND (r=-0.39, p<0.01) ve BDÖ (-0.56, p<0.01) arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. BKÖ alt ölçeklerinin PD ile arasındaki korelasyon katsayıları 0.20-0.43 arasında, ND ile -0.12 ve -0.30 arasında, BDÖ ile – 0.21 ve -0.42 arasında, CBSÖ ile 0.27-0.45 arasında değişmektedir. Alt ölçeklerin tamamı ile PD ve CBSÖ arasında pozitif yönde, ND ve BDÖ arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.