Yaratıcılık Hakkında Ne Düşünüyorsunuz Ölçeği

Ölçek Çeşidi: 
Uyarlama
Kaynak/Referans: 

Dikici, A. (2011). Yaratıcılığın örtük kuramları: Yaratıcılık Hakkında Ne Düşünüyorsunuz Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1) 588-604.

Sorumlu Yazar: 
Ayhan Dikici
Geçerlik: 

DFA’da son olarak, birinci ve ikinci modeli oluşturan yapıların
yakınsama (convergent) ve ayrışma (divergent) geçerliklerinin hesaplanması
gerekmektedir. Yakınsama geçerliğinin sağlanması için bir yapıyı oluşturan
değişkenlerin veya alt boyutların kendi aralarındaki korelasyonlarının
yüksek düzeyde yakınlaşması ya da paylaşması gerekir. Yakınsama geçerliğini
hesaplamanın birkaç yolu vardır (Byrne, 2010: 288; Hair, vd., 2010: 709).
Bunlardan biri faktör yüklerine bakmaktır. Burada temel koşul
standartlaştırılmış yüklerin .50’den daha büyük ve ideal olanı .70’den daha
büyük olmasıdır. Diğer yöntem ise açıklanan ortalama varyans
hesaplamasıdır. Yani burada da önemli olan VE>.50 olmasıdır (Hair, vd.,
2010: 709). Tablo 5’de birinci modelin tüm alt boyutlarında VE>.50’dir.
İkinci modelin alt boyutlarında ise sadece kültür boyutunda VE>.50’dir. Bu durumda fizyoloji boyutunu oluşturan maddelerin yakınsama geçerliğine sahip
olmadığı söylenebilir. Ayrışma geçerliği ise bu boyutların kendi
aralarındaki korelasyonlarının yüksek olmasıdır. Başka bir ifadeyle, bir
yapıyı ölçen alt boyutların bu yapının birer parçası olabilmesi için kendi
aralarında belirli düzeyde korelasyonlarının olması diğer taraftan her bir
boyutun tek başına var olabilmesi için de birbirlerine benzememesi yani
ayrışması gerekmektedir (Bülbül ve Demirer, 2008). Tablo 6’da birinci ve
ikinci modele ait ayrışma geçerliliklerinin hesaplanması için yapılar arası
korelasyonlar ayrı ayrı verilmiştir. Tablo 6’daki korelasyon değerleri
küçük gibi görünse de Cohen and Lea (2002) sosyal bilimler için .30
düzeyinin orta düzey olduğunu belirtir. Gay ve Airasian, (2003: 317)
korelasyonun .10 ya da .15 düzeyinde bulunmasının büyük problem olmadığını
belirtir. Ayrışma geçerliliğinin sağlanmasında bir yapıya ait açıklanan
varyansın o yapının diğer yapılarla arasındaki en yüksek korelasyon
katsayısının karesinden büyük olması (VE>En Yük. Kor.²) gerekmektedir
(Bülbül ve Demirer, 2008; Byrne, 2010: 291).

Güvenirlik: 

her madde için madde
puanlarının üst ve alt gruptaki ortalamaları arasındaki fark bağımsız
gruplar t-testi ile test edilmiştir (Turgut ve Baykul, 1992: 163). Ölçeği
oluşturan 14 maddeye ilişkin t değerleri 15.033 ve 2.000 arasında 686 serbestlik derecesi ile .05 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Bu durumda;
ölçeğin puanlanmasının, yaratıcılığa ilişkin örtük düşünceleri yüksek
olanlarla olmayanları birbirinden ayırt edebileceği söylenebilir.

14 madde ve 7 alt boyuttan oluşmuştur.
örnek maddeler:
1) İlk doğan çocuklar kendisinden sonra doğan
kardeşlerinden daha yaratıcıdır.
2) İlk doğan çocuk yaratıcılıkta bir avantaja sahiptir.

Derecelendirme: 
6 Tamamen katılıyorum 5 Oldukça katılıyorum 4 Katılıyorum 3 Katılmıyorum 2 Oldukça katılmıyorum 1 Kesinlikle katılmıyorum
İletişim: