Ebeveynin Çocuğuyla İletişimi Ölçeği (EÇİÖ)

Ölçek Çeşidi: 
Geliştirme
Kaynak/Referans: 

Kahraman, S., (2016). Ebeveynin üstün yetenekli çocuğuyla iletişimini geliştirmeye yönelik psikoeğitim programının etkisinin incelenmesi (Doktora Tezi). Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Sorumlu Yazar: 
Süleyman Kahraman
Geçerlik: 

Ölçeğin geçerlik çalışmaları kapsamında açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analizin yapılmasından önce örneklem uygunluğu (sampling adequacy) ve Barlett Sphericity testleri yapılmıştır. Bu çalışmada binişik maddeler çıkartıldıktan sonra hesaplanan KMO örneklem uygunluk katsayısı .910, Barlett Sphericity testi χ2 değeri ise 5335,151 (p<.001) olarak bulunmuştur.
Ölçeğin faktör yapısını ortaya koymak için yapılan varimax döndürme işlemi sonucu ve çizgi grafiği (scree plot) incelendiğinde kalan 27 maddeli ölçeğin beş faktörlü olduğu ve toplam varyansın % 54,363’ünü açıkladığı görülmüştür.
Açımlayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen birinci faktör problem çözmedir. 5 maddeden oluşan bu faktör toplam varyansın % 30,985’ini açıklamaktadır. Maddelerin faktör yükleri ise .491 ile .637 arasında değişmektedir.
Açımlayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen ikinci faktör paylaşıma açık olmadır. 4 maddeden oluşan bu faktör toplam varyansın % 9,258’ini açıklamaktadır. Maddelerin faktör yükleri .460 ile .507 arasında değişmektedir.
Açımlayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen üçüncü faktör saygı-kabuldür. 7 maddeden oluşan bu faktör toplam varyansın % 5,085’ini açıklamaktadır. Maddelerin faktör yükleri .358 ile .595 arasında değişmektedir.
Açımlayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen dördüncü faktör duyarlılıktır. 6 maddeden oluşan bu faktör toplam varyansın % 4,711’ini açıklamaktadır. Maddelerin faktör yükleri .492 ile .777 arasında değişmektedir.
Açımlayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen beşinci faktör engelsiz dinlemedir. 5 maddeden oluşan bu faktör toplam varyansın % 4,324’ünü açıklamaktadır. Maddelerin faktör yükleri .421 ile .558 arasında değişmektedir.

Güvenirlik: 

Ölçeğin güvenirlik analizleri kapsamında iç tutarlılık analizi ve test-tekrar test analizi yapılmıştır.
Ölçeğin tamamı ve alt boyutları için hesaplanan alfa değerleri ve r değerleri problem çözme (α=.762; r=.610), paylaşıma açık olma (α=.842; r=.690), saygı-kabul (α=.768; r=.881), duyarlılık (α=.769; r=.741), engelsiz dinleme (α=.703; r=.453), toplam (α=.865; r=.899) şeklindedir.
4 hafta arayla 81 katılımcıyla yapılan birinci ve ikinci uygulama arasındaki alt ölçek ve toplam puan korelâsyonları karşılaştırıldığında, test- tekrar test ölçek toplam puan korelâsyonu r = .899 olduğu ve test-tekrar test arasında ise engelsiz dinleme alt boyutu dışında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu saptanmıştır.

27 madde ve 5 alt boyut
Problem çözme 5 madde: 1, 3, 4, 7 ve 19. maddeler
Paylaşıma açık olma 4 madde: 11, 13, 14, 21. maddeler
Saygı-kabul 7 madde:5, 9, 16, 18, 20, 22, 23. maddeler
Duyarlılık 6 madde: 6, 12, 17, 24, 25, 26. maddeler
Engelsiz dinleme 5 madde: 2, 8, 10, 15, 27. maddeler

Derecelendirme: 
Beşli likert tipi şeklinde “5=her zaman”, “4=sıklıkla”, “3=bazen”, “2=ara sıra” ve “1=hiçbir zaman”
İletişim: