Pınar, G. Öksüz, E., Beder, A. ve Özhan Elbaş, N. (2011). Testis Kanseri Taramalarında Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeğinin Türkçe uyarlamasının güvenirlik ve geçerliliği. Tıp Araştırmaları Dergisi, 9(2), 89-96.
CSİMÖ’nin Türkçe’ye uyarlandığı çalışmada
çeviride dilde eşdeğerlikle birlikte kavramsal
eşdeğerlik de sağlanmaya çalışılmıştır. Çeviri, bir
ürolog, bir hemşire ve iki araştırmacı olmak üzere
toplam dört kişi tarafından bağımsız olarak
yapılmıştır. Uzman görüşü için hemşirelik ve tıp
alanında üç profesörün hem çeviri hem de
maddelerin anlaşılırlığına ilişkin görüş ve
önerileri alınmıştır. Pilot uygulama 15 üniversite
öğrencisi ile yapılmıştır. Maddeler genelde kolay
anlaşılır bulunmuş ve ölçek 8-10 dk içerisinde
doldurulmuştur.
CSİMÖ’nun Türkçe formunun güvenilirliğine
ilişkin çalışmada madde istatistikleri ve alt
boyutların iç tutarlılığı değerlendirilmiştir.
Faktör analizinde Kaiser’in Varimax Döndürme
Yöntemi kullanılmıştır. Faktör yapıları
oluşturulduktan sonra bunlara isim verilerek
güvenilirlik testi (Cronbach Alfa) yapılmıştır.
Çalışmada 26 maddenin toplam puan
korelasyonları 0.50’nin üzerinde olup, literatürde
bu alt değerin yeterli olacağı belirtilmektedir
(12). Diğer 2 madde ise madde-toplam puan
korelasyonları 0.50’nin altında olduğu ve diğer
maddelerle korele olmadığı için ölçekten
çıkarılmıştır. KKTM yararları boyutundan
çıkarılan 13. maddenin (“KKTM yaparsam kendi
öz bakımımı yerine getirmiş olacağım”) ve 22.
maddenin (“KKTM yapmak için yeterli
mahremiyetim yok”) toplam puanı diğer
maddelerle düşük ilişki gösterdiği
düşünülmektedir. Madde çıkarıldığında bu
boyutun Cronbach Alfa değeri 0.90’dan 0.91’e
yükselmektedir. Bu sonuç, soruların yüksek
düzeyde güvenilirliğe sahip olduğunu
göstermektedir.
5 alt boyut ve 26 maddeden oluşmuştur.
